Kolesterol seviyeleri değerlendirildiğinde, kişinin damar hastalığına ve diğer risk faktörlerine bakılarak bir belirleme yapılır. Risk faktörü olmayan ve iyi kolesterolü yüksek olan, menopoza girmemiş bir kadının 230 mg/dl kolesterol değeri yüksek kabul edilmezken, daha önce kalp krizi geçirmiş 55 yaşındaki bir erkeğin aynı kolesterol seviyesinde mutlaka ilaç tedavisi uygulanarak, kolesterol değeri düşürülmelidir.

İyi kolesterol değerlerinin düşüklüğü kadın ve erkek için farklı değerlerde ele alınır. Kadınlar için 50 mg/dl, erkekler için 40 mg/dl değerinin altındaki iyi kolesterol düşük kabul edilir. Toplumumuzda HDL değerleri genellikle düşük çıkmaktadır.

Geçmişte kişinin kolesterol riskinin belirlenmesinde total kolesterol ölçümü yapılırdı. Bu yöntem hem kolaylığından hem de ucuz olmasından tercih edilirdi. Günümüzde LDL ve HDL değerlerine kolayca ulaşılabilir. LDL kötü kolesterol değerindeki her 10 mg/dl kadar yükselme, kişideki kalp krizi riskini %20 kadar artırır. Bununla birlikte HDL iyi kolesterol değerindeki yükseklik kalp krizi riskini azaltır. HDL değerindeki 1 mg/dl kadar artış olduğunda, kalp ve damar hastalıkları riski %2-3 oranında azalır.

20 yaşını geçen kişilerin serum kolesterol seviyesi ölçülerek, normal çıkanlar 5 yılda bir kontrol altına alınmalıdır. Mümkün olursa aynı anda HDL iyi kolesterol değeri ve trigliserit değeri de ölçülmelidir. Bunların sayesinde total kolesterol değerleri hesaplanabilir.

Vücutta bulunan hücrelerin fonksiyonları için kolesterole ihtiyaç vardır. Ancak kolesterolün ihtiyaç fazlası olması durumunda damarlarda birikmeye neden olup, plak oluşumuna yol açar. Bunlar damar çeperlerinde darlığa yol açar. Bazı durumlarda plağın yırtılması ile kanla birlikte daha hızlı bir daralma söz konusu olabilir. Böylece damarlardan beslenen yapılara yeteri kadar kan gitmemekte ve kalp krizi ile inme gibi sorunlar yaşanmaktadır. Bu açıdan insanların 20 yaşından sonra kolesterol değerlerini bilmeleri önemlidir. Ailesinde kalp hastalığı olanlarda ve şeker hastalığı bulunanlarda bu daha da önemlidir. Mutlaka gereken önlemler alınarak, sağlıklı bir yaşam sürmenin sağlanmış olması gerekir.

Kolesterolün yüksek olması kişideki kalp ve damar hastalığı riskini artıran önemli bir unsurdur. Kolesterol değerleri ne kadar yüksek olursa, kalp hastalığına yakalanma olasılığı da yükselir. Ülkemizde kadın ve erkek ölüm sebeplerinin arasında ilk sırayı kalp ve damar hastalığı almaktadır. Bu nedenle kolesterol değerleri olması gereken düzeylerde tutulmalıdır. Bu, gerek ilaçlarla gerekse beslenmeyle desteklenmelidir. Aynı zamanda yaşam tarzı değişikliklerine gidilerek, sağlıklı bir yaşamın kapıları aralanmalıdır.

Kolesterol seviyelerini kontrol altına almak için aşağıdaki adımlar izlenebilir:

Kolesterol seviyelerinin düzenli olarak kontrol edilmesi ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının benimsenmesi, kalp ve damar hastalıkları riskini azaltmada önemli bir rol oynar.